دندان قروچه به معنی ساییدن دندان‌ها می‌باشد. بیشتر افراد حتی نمی‌دانند که در حال انجام این کار هستند. برخی افراد تنها در هنگام خواب دندان قروچه می‌کنند که این وضعیت دندان قروچه شبانه نامیده می‌شود. سایر افراد در طول روز نیز دندان‌های خود را روی هم می‌سایند. این مشکل به نظر مرتبط با استرس و اضطراب است. همچنین می‌تواند در اثر اتفاقات خوشحال کننده مانند یک شغل جدید یا تولد فرزند رخ دهد. حدود ۳۰ درصد از کودکان دچار دندان قروچه هستند که این میزان در کودکان زیر ۵ سال بیشتر است. ساییدن دندان‌ها در طول زمان می‌تواند به آنها آسیب بزند یا باعث عوارض سلامتی دیگری شود. شما می‌توانید درد را با برخی درمان‌های خانگی و با کمک دندانپزشک تسکین دهید.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#f0a26a”]
در صورتی که علائم دندان قروچه را دارید یا به شما گفته می‌شود که در طول خواب دندان‌های خود را روی هم می‌سایید بهتر است به یک متخصص یا دندانپزشک مراجعه کنید. در صورت شکستن دندان، افتادن ماده پرکننده یا شل شدن دندان‌ها بلافاصله به دندانپزشک مراجعه نمایید. متخصصین ما در [shortcode-variables slug=”name1″] بسته به شدت این عادت و میزان آسیبی که دندان‌ها متحمل شده‌اند، بهترین درمان ممکن را توصیه خواهند کرد. برای اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت با شماره [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.[/alert]
علت
علت دندان قروچه نامشخص است اما عوامل متعددی ممکن است دخیل باشند:
- در کودکان دندان قروچه معمولاً بعد از بیرون آمدن اولین دندان‌ها و نیز هنگام بیرون آمدن دندان‌های دائمی اتفاق می‌افتد. این وضعیت اغلب بعد از اینکه دندان‌های دائمی بطور کامل در آمدند متوقف می‌شود.
- دندان قروچه و ساییدن دندان‌ها اغلب در هنگام استرس رخ می‌دهد، برای مثال در زمان‌های عصبانیت، اضطراب یا تمرکز کردن. محققین دریافته‌اند که فعالیت مغز و ضربان مغز ممکن است قبل از دندان قروچه بالا برود که نشان می‌دهد سیستم عصبی مرکزی در آن نقش دارد.
- دندان قروچه ممکن است مرتبط با وضعیت غیر عادی فک باشد بدین معنی که دندان‌ها در هنگام بسته شدن فک بطور مناسب روی هم قرار نمی‌گیرند. در صورتی که دندان‌های بالا و پایین درست روی هم قرار نگیرند، این وضعیت تحت عنوان ناهنجاری فک نامیده می‌شود.
- در برخی افراد، عضلات صورت در طول خواب دچار گرفتگی می‌شوند.
- افتادن یا کجی دندان‌ها می‌تواند عامل ساییدن دندان‌ها باشد و تحریک ممکن است یک عامل باشد.
- دندان قروچه می‌تواند از عواض جانبی برخی داروها باشد، از جمله برخی داروهای ضد افسردگی و ضد روان‌پریشی و آمفتامین.
- شرایط عصبی مانند بیماری هانتینگتون یا پارکینسون نیز می‌تواند باعث این وضعیت شود.
- عوامل دیگری که ممکن است مرتبط باشند عبارتند از خستگی، مصرف الکل، سیگار کشیدن، وقفه تنفسی در خواب و خروپف.
علائم
در صورتی که هر یک از علائم زیر را تجربه کنید ممکن است دچار دندان قروچه باشید:
- انقباضات ریتمیک عضلات فک
- صدای ساییده شدن دندان‌ها در شب که ممکن است در خواب شخصی که کنار شما می‌خوابد مزاحمت ایجاد کند.
- سفتی و دردناک بودن عضلات فک: در این شرایط باز کردن دهان بخصوص در صبح ناراحت کننده یا حتی دردناک است.
- درد طولانی مدت در صورت
- آسیب دندان‌ها، شکسته شدن مواد پرکننده‌ی دندان و آسیب لثه‌ها
- حساسیت دندان
- سردرد هنگام بیدار شدن در صبح و درد بدون علت صورت
- درد مفصل فک
- تورم در پایین فک ناشی از دندان قروچه: دندان قروچه‌ی مزمن باعث به کار انداختن عضلات فک می‌شود. مانند بلند کردن وزنه این کار نیز باعث حجیم شدن عضلات می‌شود. با توقف دندان قروچه عضلات منقبض شده و تورم برطرف می‌گردد.
تشخیص
دندان قروچه اغلب در شب و هنگامی که شخص در خواب است رخ می‌دهد. به همین علت، تشخیص آن توسط خود فرد دشوار می‌باشد. یک پزشک یا دندانپزشک سابقه‌ی پزشکی بیمار را پرسیده و معایناتی انجام می‌دهد. نشانه‌هایی که کنترل می‌شوند عبارتند از:
- درد فک هنگام بیدار شدن
- فرسایش دندان‌ها
- بزرگ شدن عضلات فک
فرسایش دندان‌ها می‌تواند در اثر مسواک زدن بسیار شدید، مواد خورنده‌ی موجود در خمیر دندان، نوشیدنی‌های اسیدی و غذاهای سخت نیز رخ دهد، اما یک متخصص آموزش دیده می‌تواند تفاوت بین الگوهای فرسایش هر یک از این علت‌ها را تشخیص دهد.
مطمئن‌ترین روش برای تشخیص دندان قروچه از طریق الکترومیوگرافی می‌باشد. در این روش سیگنال‌های الکتریکی از عضلات ماستر و تمپورال که برای جویدن استفاده می‌شوند گرفته می‌شود. در کودکان، دندانپزشک از کودک می‌پرسد که آیا نگرانی خاص دارد یا عصبانی است و اینکه در هنگام خواب چه احساسی دارد تا علل احتمالی استرس مشخص شوند.
درمان
درمان دندان قروچه بسته به علت آن متفاوت می‌باشد:
درمان‌های دندانپزشکی
اگر دندان قروچه ماندگار باشد، باید به یک دندانپزشک مراجعه کنید زیرا ساییدن دندان‌ها بصورت مزمن می‌تواند منجر به شکستگی یا افتادن دندان‌ها شود. اگر بطور مداوم دندان‌های خود را روی هم می‌سایید، ممکن است حتی نیاز به بریج، عصب کشی، ایمپلنت، دندان مصنوعی تکه‌ای یا حتی کامل داشته باشید. اگر دندان‌ها نامرتب باشند و به علت توزیع غیر یکنواخت نیروهای بستن فک باعث دندان قروچه شوند، ممکن است استفاده از بریس نیز یک گزینه باشد. دندانپزشک می‌تواند مشخص کند که کدام درمان برای شما بهتر خواهد بود.
در صورتی که دندان قروچه بر ظاهر دندان‌ها تاثیر گذاشته و قصد تغییر آن را دارید می‌توانید برای بحث در مورد گزینه‌های پیش رو به یک دندانپزشک زیبایی مراجعه کنید. اگر دندان‌ها در اثر ساییدگی کوتاه شده باشند، دندانپزشک زیبایی می‌تواند با استفاده از روکش یا ونیر آنها را بازسازی کند یا تغییر شکل بدهد. این درمان‌ها موجب بازیابی ظاهر دندان‌ها می‌شوند تا بلندتر و یکنواخت‌تر به نظر برسند.
اسپلینت یا محافظ دهان
می‌توانید اسپلینت یا محافظ دهان ساخته شده توسط دندانپزشک را دریافت کنید. دندانپزشک به احتمال زیاد استفاده از محافظ دهان یا اسپلینت را در طول شب جهت محافظت از دندان‌ها در برابر ساییدگی و آسیب ناشی از دندان قروچه توصیه خواهد کرد. محافظ‌های دهان می‌توانند بصورت اختصاصی توسط دندانپزشک ساخته شوند یا بصورت بدون نسخه تهیه شوند. هرچند محافظ‌های دهان نرم بوده و می‌توانند در حین دندان قروچه رانده شوند. یک محافظ دهان اختصاصی بطور قابل ملاحظه‌ای گران‌تر از انواع بدون نسخه است. اما در مقایسه با آنها راحت‌تر و صحیح‌تر روی دندان‌ها قرار می‌گیرند و ناراحتی کمتری دارند. اسپلینت‌های دندان از اکریلیک سخت ساخته شده و روی دندان‌های بالا یا پایین قرار می‌گیرند. آنها نیز در طول شب جهت محافظت از دندان‌ها در برابر آسیب دیدگی استفاده می‌شوند. هرچند باید بخاطر داشت که این کار تنها برای محافظت از دندان‌ها بوده و به ندرت دندان قروچه را متوقف می‌کند.
درمان کاهش استرس
در صورتی که دندان قروچه مرتبط با استرس باشد، دندانپزشک یا متخصص مشاوره‌های حرفه‌ای، روان درمانی، تمرینات بیوفیدبک یا روش‌های دیگر را برای کمک به آرامش شما توصیه خواهد کرد. ممکن است دندانپزشک دارویی مانند دیازپام را تجویز کند. این دارو برای استفاده‌ی کوتاه مدت و معمولاً یک هفته‌ای می‌باشد و باید قبل از خوابیدن در شب جهت کاهش ساییدگی دندان‌ها مصرف شود. همچنین ممکن است شل کننده‌های عضلانی به منظور تسکین موقفت گرفتگی در فک تجویز شوند. می‌توان از یک بایت پلیت سفارشی نیز استفاده کرد. اگر این موارد موثر نباشند، دندانپزشک می‌تواند شما را به یک جراح دهان و دندان یا دندانپزشکی که دارای آموزش پیشرفته در زمینه درد سر و گردن است ارجاع دهد.
پیشگیری
کنترل استرس و اضطراب می‌تواند به کاهش یا پیشگیری از دندان قروچه در افرادی که مستعد آن هستند کمک کند. پزشکان توصیه به رعایت محیط مناسب هنگام خواب می‌کنند، از جمله خوابیدن در یک اتاق خنک، تاریک و ساکت بدون تلویزیون، کامپیوتر یا سایر موارد مرتبط با کار.
پزشکان توصیه می‌کنند که در ساعات قبل از خوابیدن تمدد اعصاب کنید و یک برنامه‌ی منظم برای خوابیدن داشته باشید. برای کودکان، این کار می‌تواند به صورت یک حمام گرم، خواندن کتاب یا گوش دادن به موسیقی باشد. نکات دیگر شامل خوابیدن روی پهلو یا شکم و ورزش زیاد می‌باشند. یک متخصص اطفال می‌تواند به درمان دندان قروچه در کودکان کمک کند.