بستن فاصله بین دندان (دیاستم) و جفت شدن دندان های فاصله دار اشاره به فاصله‌دار بودن دو یا چند دندان دارد. اما آیا شما هم با این مشکل روبرو هستید؟ آیا هنگام لبخند سعی می کنید جلوی دهانتان را بگیرید؟ این فاصله عموماً بین دندانهای پیشین دیده می‌شود، هرچند گاهی دندانهای عقب نیز فاصله‌دار می‌شود.
دندانهای فاصله‌دار در میان کودکان بسیار شایع است، البته این عارضه در این سن موقتی است و خود به خود پس از افتادن دندانهای شیری و درآمدن دندانهای دائمی برطرف می‌شود.
در واقع دندانهای بیش از 97 % از کودکان فاصله‌دار است، اما این رقم به طور قابل توجهی به موازات رشد کودک کاهش می‌یابد و فاصله بین دندانی به طور طبیعی بسته می‌شود. چنانچه این فاصله پس از درآمدن دندانهای دائمی بسته نشود، عارضه همیشگی خواهد بود و فقط با انجام درمان‌های تخصصی بسته خواهد شد. روش و مواد مناسب با توجه به محدودیت‌های زمانی، روانی، جسمی و عملکردی انتخاب می‌شود.
فک برخی افراد کوچک است و فضای کافی برای ردیف و مرتب قرار گرفتن تمام دندان‌هایشان وجود ندارد، از طرفی فضای موجود در فک برخی بیماران بسیار زیاد است و فاصله ناخوشایندی بین دندان‌هایشان ایجاد می‌شود. فاصله‌دار بودن دندان‌ها عوارض متعددی را بین دندان‌ها ایجاد می‌کند.
فاصله بین دندانی در میان دندانهای پیشین، یعنی دندانهای ثنایای میانی بیش از بقیه دندان‌ها جلب توجه می‌کند. ازآنجایی که پس از بسته شدن فاصله بین دندانی لبخند زیباتر می‌شود، هر روز بر تعداد متقاضیان درمان‌های بستن فاصله بین دندان افزوده می‌شود.
دندانپزشکی دکتر روشنک غفاری خدمات گوناگونی را برای اصلاح و بستن فاصله بین دندان (دیاستم) ارائه می‌دهند. دندانپزشکان مجرب ما ابتدا عارضه را ارزیابی می‌کنند، سپس بهترین راه‌حل را با توجه به علت دیاستم توصیه می‌کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر، دریافت مشاوره یا رزرو نوبت می‌توانید با ما تماس حاصل فرمایید.
علل فاصله بین دندان‌ها
شایع‌ترین علت فاصله بین دندانی تفاوت بین اندازه دندان‌ها و بزرگی فک است. چنانچه اندازه دندان‌ها عادی اما فک بسیار بزرگ باشد، یا فک اندازه نرمال داشته باشد اما دندان‌ها بیش از حد کوچک باشد، دندان‌ها فاصله‌دار خواهد شد. از دیگر علل فاصله‌دار شدن دندان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
دندان ثنایای جانبی میخی شکل
نقص مربوط به دندان ثنایای جانبی (لترال) میخی شکل باعث ایجاد فاصله بین دندان ثنایای جانبی و دندان مجاور آن (دندان ثنایای مرکزی یا نیش) می‌شود. از طرفی وجود این فضای خالی باعث می‌شود که دندانهای ثنایای میانی به سمت این فضای خالی حرکت کند و در نتیجه فاصله میدلاین کوچکی نیز بین دو دندان ثنایای میانی ایجاد شود.
دندان غائب
اگر دیاستم پی‌آمد دندان غائب باشد، فاصله بین دندان‌ها به مرور زمان و در اثر حرکت دندان‌ها به سمت این فضای خالی بیشتر می‌شود و در نتیجه دندانهای بیشتری فاصله‌دار شود.
عادت‌های دهانی
عادت‌هایی مانند زبان زدن و مکیدن انگشت شست دندانهای پیشین فک بالا را به سمت جلو می‌راند و باعث جلو آمدن و فاصله‌دار شدن آنها می‌شود.
بیماری لثه
مشخصه اصلی پریودنتیت یا بیماری پیشرفته لثه تحلیل رفتن استخوان و التهاب لثه‌ها است. نوع پیشرفته و وخیم بیماری لثه منجر به تخریب سریع استخوان نگهدارنده می‌شود و دندان درگیر را لق می‌کند.
حرکت کردن و لق شدن دندان
حرکت کردن و لق شدن دندان باعث فاصله‌دار شدن دندان‌ها می‌شود و اگر بیماری لثه درمان نشود، دندان به مرور بیشتر لق می‌شود و در نهایت از دست می‌رود.
فرنوم لب (بند لب)
فرنوم نوار کوچکی از بافت نرم است که دقیقاً بالای دو دندان ثنایای مرکزی فک بالا قرار دارد و اگر بزرگ باشد، دندان‌ها را فاصله‌دار خواهد کرد. چنانچه فرنوم لب پایین‌تر از موقعیت عادی خود باشد و از بین دو دندان میانی بگذرد، اجازه نمی‌دهد که فاصله بین دندان‌ها به طور طبیعی بسته شود.
دندان اضافی (مزیودنس)
دندان اضافی نیز به همان شیوه فرنوم بزرگ لب باعث فاصله‌دار شدن دندان‌ها می‌شود. دندان اضافی پشت دندانهای ثنایای میانی درمی‌آید و اجازه نمی‌دهد دندان‌ها به هم نزدیک و فاصله بسته شود.
انواع درمان برای بستن فاصله بین دندان
دندانپزشک طرح درمانی مناسب را پس از تشخیص علت فاصله بین دندانی توصیه می‌کند.
درمان ارتودنسی برای بستن فاصله بین دندان
ارتودنسی روشی مناسب برای بستن فاصله بین دندان است و می‌تواند دامنه‌ای محدود یا جامع داشته باشد. هدف از درمان ارتودنسی جامع برقرار کردن ارتباط کلاس I بایت، اصلاح اکلوژن و شیوه روی هم قرار گرفتن دندانهای عقب دهان و درمان اختلال‌ها اوربایت یا اورجت قدامی است که شامل بستن فاصله بین دندانی نیز می‌شود.
در ارتودنسی پیشگیری کودکان از وسایل مخصوصی برای هدایت دندان‌ها در مرحله رشد استخوان استفاده می‌شود تا درمان‌های آتی با بریس و همچنین فاصله بین دندان‌ها به حداقل برسد. گاهی اوقات لازم است که عامل‌های مزاحمی مانند اتصالات عضلانی یا آسیب‌های دندانی برداشته شود. پس از اتمام مرحله فعال درمان ارتودنسی مرحله نگهداری شروع می‌شود که در آن از وسایلی مانند پلاک نگهدارنده (ریتینر) استفاده می‌شود. در مرحله نگهداری باید به نیروهای ناشی از زبان و لب و دندان قروچه غلبه شود، در غیر این صورت دندان‌ها فاصله‌دار خواهد شد.
بستن فاصله بین دندان با استفاده از کامپوزیت باندینگ
با کامپوزیت باندینگ فاصله بین دندان‌ها پر می‌شود تا ظاهر ناخوشایند دندانهای فاصله‌دار از بین برود. در قالب بخشی از طرح درمان جامع زیبایی و بخشی از طرح درمان کلی دندانپزشکی، لبخند باید پس از بستن فاصله بین دندانی زیباتر شود و اهداف اصلاح طرح لبخند به دست آید.
سفید کردن یا بلیچینگ قبل از باندینگ کامپوزیت انجام می‌شود تا ابتدا دندان به رنگ دلخواه دربیاید، پس از آن چون ماده سفید کننده دندان را اکسید می‌کند و پیوند بین کامپوزیت و دندان را ضعیف می‌کند، باید 14 ـ 10 روز صبر شود و سپس باندینگ انجام شود. پس از سپری شدن دوره بلیچینگ، کامپوزیت بین دندان‌ها قرار داده می‌شود تا به این ترتیب دندانهای مجاور فضای خالی بزرگتر شود و فاصله بسته شود.
روکش و ونیر
روکش و ونیر شباهت بسیاری به هم دارند و کاربردشان نیز یکسان است. هدف کلی از روکش کردن دندان‌ها اصلاح آسیبی است که به دندان‌ها وارد شده است. روکش پوسته‌ای از جنس سرامیک (پرسلین) است که می‌توان آن را روی اکثر دندان‌ها قرار داد، حال آن که ونیر فقط برای دندانهای جلو مناسب است؛ با این توصیف روکش برای رفع مشکلات بیشتری به کار برده می‌شود. ونیر لمینت و روکش اندکی گران‌تر و زمان‌برتر از باندینگ هستند، اما ماندگاری‌شان نیز بالاتر است و ظاهر طبیعی‌تری دارند.
بریج و ایمپلنت دندان
ایمپلنت دندان جایگزین ثابت یا متحرکی است که در فضای خالی قرار داده می‌شود. چنانچه فاصله بین دندانی مربوط به جای خالی یک دندان باشد، ایمپلنت معمولاً بهترین گزینه محسوب می‌شود. دندان جایگزین در لثه یا استخوان کاشته می‌شود و گاهی به دندانهای اطراف متصل می‌شود. ایمپلنت نرخ موفقیت بالایی، حدود 98 % دارد و به دلیل ماندگاری و دوام بالا بسیار پرطرفدار است. البته کاشت دندان درمانی پرهزینه است.
بریج ثابت روشی دائمی برای جایگزینی دندانهای غائب است که برای جایگزینی یک یا چند دندان انجام می‌شود. بریج به دندان‌ها یا ایمپلنت یک یا دو طرف دندان غائب گیر داده می‌شود. بریج برای بستن فاصله بین دندان ها به کار برده می‌شود.
فرنکتومی چیست؟
اگر فرنوم لب بیش از حد بزرگ باشد، بیمار برای مشاوره و انجام عمل جراحی موسوم به فرنکتومی به متخصص لثه معرفی می‌شود. جراح فرنوم را برش می‌دهد و آن را به محل بالاتری متصل می‌کند تا حرکت و انعطاف بیشتری داشته باشد. اگر فرنکتومی در دوران کودکی انجام شود، ممکن است فاصله بین دندان‌ها خود به خود بسته شود.
پیشگیری از فاصله‌دار شدن دندان‌ها
اگر نقص‌های رشد علت فاصله‌دار شدن دندان‌ها باشد، هیچ روشی برای پیشگیری از بروز آن وجود ندارد. البته با استفاده از اسپلینت می‌توان از دورتر شدن دندان‌ها از هم جلوگیری کرد و مانع از بیشتر شدن فاصله بین دندانی شد.
همچنین توصیه می‌شود که درمان ارتودنسی را در اولین فرصت ممکن شروع کنید. چنانچه فاصله بین دندان‌ها پی‌آمد بیماری‌های لثه باشد، بهترین روش برای جلوگیری از بیشتر شدن این فاصله رعایت بهداشت دهان و دندان است.
مسواک زدن و نخ کشیدن نقش قابل توجهی در متوقف ساختن پیشرفت بیماری لثه دارد. همچنین اسپلینت کردن دندان‌ها نیز برای ثابت نگه داشتن آنها توصیه می‌شود.
اگر عادت‌های دهانی بیمار منجر به فاصله‌دار شدن دندان‌ها شده باشد، منطقی‌ترین راه برای پیشگیری از تشدید عارضه ترک این عادت‌ها خواهد بود. دندانپزشکان از وسایل مختلفی برای کمک به ترک این عادت‌ها استفاده می‌کنند.
هزینه بستن فاصله بین دندان
اگرچه لمینت ونیر و ایمپلنت گران‌ترین روش‌های بستن فاصله بین دندان به شمار می‌روند، اما سریع، بادوام و چشمگیر بودن نتایج‌شان نقاط قوتی است که پرداخت هزینه بیشتر را توجیه می‌کند.