حساسیت دندانی به ناراحتی در یک یا چند دندان گفته می‌شود و علت آن به خوردن غذاها و نوشیدنی‌های داغ، شیرین یا شور و حتی استنشاق هوای سرد بر می‌گردد. این درد ممکن است به صورت تیرکشیدن ناگهانی و شدید در پایانه‌های عصبی دندان بروز کند. خوشبختانه حساسیت دندانی را می‌توان درمان کرد و این بیماری بهبودپذیر است.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#f0a26a”]
اگر حساسیت دندانی حاد باشد و ادامه پیدا کند صرف‌نظر از هر کاری که بکنید بهتر است جهت معاینه به یک دندانپزشک مراجعه کنید. فقط با یکبار ویزیت، پزشک می‌تواند محتمل‌ترین علت و بهترین راه حل برای حساسیت دندانی را به بیمار توصیه کند. متخصصان ما در [shortcode-variables slug=”name1″] بسته به علت حساسیت دندانی و میزان حاد بودن آن بهترین و مناسب‌ترین راه‌حل درمان را پیشنهاد می‌کنند. برای کسب اطلاعات یا تعیین وقت به شماره [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.[/alert]
دلایل
حساسیت دندانی زمانی رخ می‌دهد که لایه زیرین دندان یعنی عاج در نتیجه تحلیل رفتن بافت لثه (پوشش محافظی که روی ریشه‌های دندان قرار می‌گیرد) نمایان می‌گردد. ریشه‌ها که با مینای دندان پوشیده نمی‌شوند حاوی هزاران نایچه یا لوله ریز هستند و مسیرشان به سمت مرکز عصب دندان (مغز دندان) باز می‌شود. نایچه عاجی (یا کانال) به محرک‌هایی همچون موادغذایی داغ، سرد یا شیرین اجازه ورود به عصب دندان را می‌دهد که نهایتا به احساس درد ختم می‌شود.
عوامل زیادی ممکن است منجر به حساسیت دندانی شوند که به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
خیلی محکم مسواک زدن
بعضی مواقع علت حساسیت دندانی به مسواک زدن خیلی محکم یا استفاده از مسواک زبر و زمخت مربوط می‌شود. به‌‌مرور زمان با این کار لایه‌های محافظ دندان‌تان را از بین می‌برید و کانال یا لوله‌های توخالی و بسیار ریزی که به عصب‌های دندانی راه دارند را نمایان می‌سازید. وقتی این لوله‌ها در معرض دمای شدید یا موادغذایی اسیدی و چسبناک قرار می‌گیرند باعث حساسیت و ناراحتی دندان می‌شوند. ساده‌ترین راه‌حل این است که موقع مسواک زدن از نوع نرم و لطیف‌تر آن استفاده کنید.
خوردن موادغذایی اسیدی
اگر مسیر‌های منتهی به عصب دندان باز شوند مواد غذایی اسیدی همچون سس گوجه فرنگی، لیمو، گریپ فروت، کیوی و ترشی می‌توانند موجب درد گردند. با پرهیز از مصرف این موادغذایی می‌توان مانع از هر نوع ناراحتی دندان شد.
دندان قروچه
با آنکه مینایدندان مستحکم‌ترین ماده در بدن است، دندان قروچه کردن می‌تواند موجب ساییده‌شدن و از بین رفتن آن شود. با این‌کار عاج یا لایه میانی دندان که حاوی کانال‌های توخالی بوده و به عصب راه دارند را نمایان سازد.
استفاده از خمیر سفیدکننده دندان
بسیاری از شرکت‌ها موادشیمیایی سفیدکننده دندان را به فرمول خمیردندان می‌افزایند و برخی افراد بیشتر از بقیه به این مواد حساسیت دارند. در صورتی که خمیردندان‌تان حاوی مواد سفیدکننده است آن را عوض کنید.
استفاده از دهانشویه
همانند خمیردندان سفیدکننده، برخی دهانشویه‌های بدون نسخه حاوی الکل و سایر موادشیمیایی هستند که حساسیت بیشتری را در دندان‌ها ایجاد می‌کنند بخصوص اگر عاج دندان نمایان شده باشد. در عوض، دهانشویه‌های فلوراید و فاقد واکنش اسیدی قلیایی را امتحان کنید یا صرفا این مورد را حذف کنید و بیشتر روی نخ دندان و مسواک زدن متمرکز باشید.
بیماری لثه
تحلیل رفتن لثه با افزایش سن بسیار مرسوم است (بخصوص اگر به سلامت دندان‌تان توجه نکرده باشید) و ممکن است باعث حساسیت دندانی شود. با توجه به تحلیل رفتن لثه‌ها از روی دندان به علت بیماری‌های لثه، ریشه دندان نمایان می‌شود. در صورتی که بیماری لثه یا تورم و عفونت لثه مشکل ایجاد کرده باشد، دندانپزشک پیشنهادی برای درمان بیماری اصلی ارائه می‌کند و ممکن است یک نوع درمان را برای دندان‌ها پیشنهاد دهد.
جرم دندان (پلاک بیش ازحد)
هدف از نخ دندان کشیدن و مسواک زدن، تمیز کردن جرم دندانی است که بعد از غذا خوردن روی دندان تشکیل می‌شود. انباشتگی مفرط جرم دندان ممکن است موجب پوسیدگی مینای دندان شود. به همین صورت احتمال دارد با از دست دادن حفاظت بواسطه مینا، دندان‌ها در معرض حساسیت بیشتر قرار گیرند. راه حل این است که هر روز از دندان مراقبت خوبی به عمل آورید و در صورت لزوم به دلایل بهداشتی هر شش ماه به دندانپزشک مراجعه کنید.
جراحی دندان
بعد از عصب کشی، کشیدن دندان، جرم‌گیری یا روکش کردن، دچار کمی حساسیت شدن امری عادی است. حساسیت ناشی از جراحی‌های دندان، موقتی است و معمولا ظرف 4 تا 6 هفته برطرف می‌شوند. در صورتی که علائم بعد از مدتی کوتاه برطرف نشود، باید وقتی را برای مراجعه به دندانپزشک تعیین کنید شاید نشانه‌ای از عفونت باشد.
دندان ترک خورده
دندان خردشده یا ترک خورده ممکن است دردی بیشتر از حساسیت را ایجاد کند. شاید دندان ترک یا خردشده با باکتری حاصل از جرم دندان پر شده باشد و وارد مغز دندان شده و التهاب بوجود آورد. دندانپزشک باید دندان را معاینه کند و درباره روش درست درمانی، مثلا کشیدن یا کاشتن دندان، تصمیم گیری کند.
پوسیدگی درا طراف دیواره دندان پرشده
هرچه سن بالاتر می‌رود، ممکن است دندان پرشده سست شود و لبه‌های آن ترک خورده یا سوراخ شود. باکتری به راحتی می‌تواند در این شکاف‌ها انباشته شود و به دنبال آن ناحیه مورد نظر را اسیدی کرده و پوسیدگی در مینای دندان ایجاد کند. در صورت دچار شدن به این نوع حساسیت دندانی طی جلسات ویزیت مشکل را با دندانپزشک در میان بگذارید. در اکثر موارد می‌توان عمل پرسازی دندان را دوباره انجام داد.
درمان
محافظ دهانی
اگر گمان می‌کنید حساسیت دندان‌تان با دندان قروچه کردن شب هنگام ارتباط دارد، موضوع استفاده از محافظ دهانی را در زمان خوابیدن با دندانپزشک در میان بگذارید. بعضی مواقع دندانپزشک یک محافظ دهانی سفارشی برای بیمار می‌سازد که از دندان‌ها در برابر پوسیدگی زودرس محافظ کند. همچنین داروخانه‌ها انواع محافظ دهانی را بدون نسخه و به منظور جلوگیری از دندان قروچه شبانه در اختیار بیماران قرار می‌دهند.
تقویت مینای دندان
از مینای دندان مراقبت کنید. این بخش از دندان اولین سد دفاعی در برابر شرایط نامطلوب دهان محسوب می‌شود. هر روز دندان‌ها را با خمیردندان‌های غنی از فلوراید مسواک بزنید با این‌کار می‌توانید به تقویت بخش بالایی دندان یعنی همان مینا کمک کنید. افراد بالغ باید روزی دوبار با خمیردندان گفته شده مسواک بزنند.
مراقبت پیشگیرانه
- اگر قبلا دچار حساسیت دندان نشده‌اید، اکنون زمان تعیین وقت برای مراجعه به یک دندانپزشک است. عکس‌برداری با اشعه ایکس می‌تواند زودتر از موعد پوسیدگی دندان را تشخیص دهد. دو بار در سال به منظور شستشو و پاک‌سازی جرم دیرالتیام دندان به پزشک مراجعه کنید و وضعیت دهان را همواره در شرایط ایده‌ال نگه دارید.
- مراقب رژیم غذایی باشید. مصرف بی‌رویه موادغذایی بسیار اسیدی به تدریج می‌تواند مینای دندان را از بین ببرد و عاج دندان را نمایان سازد. همچنین این مواد حساسیت را وخیم‌ترکرده و آغازگر درد هستند.
مسواک‌زدن و نخ دندان کشیدن
تحقیقات نشان می‌دهد مسواک زدن و نخ‌دندان کشیدن هر روز می‌تواند از پوسیدگی دندان و ورم لثه جلوگیری کند. مراقب باشید از مسواک نرم و مناسب استفاده کنید. زمانی که بخش پلاستیکی سفت مسواک به عاج نرم و نمایان شده دندان نفوذ کند، دردآور است. برای نرم کردن مسواک از قبل آن را زیر آب گرم بگیرید.
دهانشویه فلوراید
حتماماده فلوراید را در برنامه بهداشت دهانتان داشته باشید. این ماده معدنی کاملا طبیعی می‌تواند به تقویت مینای دندان کمک کند. مینای دندان یا لایه سخت و بیرونی دندان است که سپری محافظ بین ریشه حساس دندان و عصب و همچنین عناصر ناخوشایند دردون دهان ایجاد کرده است. فلوراید حتی می‌تواند به تقویت و بازسازی بخش تحلیل رفته مینای دندان نیز کمک کند. به منظور فراهم کردن پوشش کارآمد و آنی بر روی دندان‌هایتان این محصول را به شکل مایع امتحان کنید. دانشمندان بر بی‌خطر و موثر بودن فلوراید تاکید دارند.
استفاده از خمیردندان حساسیت‌زا
مصرف منظم خمیردندان‌های ضدحساسیت باید با کاهش حساسیت دندان همراه باشد. شاید برای یافتن بهترین محصولی که برای دندان‌هایتان مناسب‌تر است مجبور به امتحان کردن چند برند مختلف شوید. نکته دیگر اینکه قبل از خوابیدن لایه نازکی از خمیردندان را با انگشت یا گوش‌پاکن روی ریشه نمایان شده دندان بمالید. از خمیردندان ضدجرم استفاده نکنید؛ ترجیحا از یک خمیردندان حاوی فلوراید استفاده کنید.
اگر همچنان احساس ناراحتی می‌کنید، به دندانپزشک مراجعه کنید. برای کمک به رفع حساسیت چند نوع روش درمانی پیشنهاد می‌شودکه عبارتند از:
- روش پرکردن دندان با مواد سفید (کامپوزیت باندینگ) به منظور پوشاندن ریشه نمایان شده
- استفاده از وارنیش فلوراید
- استفاده از سیلانت
جویدن آدامس
جویدن آدامس بدون قند در دهان بزاق تولید می‌کند و به استحکام مینای دندان کمک می‌کند. فقط از خرید آدامس بدون قند اطمینان یابید. آدامس‌های قنددار از خود ته مانده‌ای به جا می‌گذارد که بدون حتم شرایط را بدتر کرده و باعث حساسیت دندان می‌شود.