ارتودنسی متحرک:اصلاح جزیی اختلالات فک و دندان با پلاک متحرک

پلاک ارتودنسی متحرک پایه‌ای از جنس آکریلیک و اجزائی از جنس استیل ضدزنگ دارد که تجهیزات ارتودنسی را محکم روی دندان نگه می‌دارد. برای این که دندان‌ها به سمت دلخواه حرکت کند، متخصص در طول درمان این فنرهای استیل را کج می‌کند و شکل‌شان را تغییر می‌دهد تا فعال شوند، همان‌طور که فنرها به شکل اولیه‌شان برمی‌گردند، دندان‌های نامرتب و بی‌نظم را نیز همراه با خود رو به جلو می‌رانند یا به عقب فشار می‌دهند. بریس متحرک بیشتر برای مرتب کردن دندان‌های بالا به کار برده می‌شود، چرا که قابلیت‌های پلاک متحرک ارتودنسی در مقایسه با دیگر انواع بریس نسبتاً محدود است.

برای استفاده از  پلاک ارتودنسی متحرک کافی است که آن را روی دندان‌ها داخل دهان قرار دهید و فشار مختصری را اعمال کنید تا پلاک جا بیفتد، درآوردن نیز بسیار ساده است و با یک فشار ملایم رو به پایین از روی دندان‌ها جدا می‌شود. بیمار می‌تواند پلاک را برای تمیز کردن از دهان خارج کند، همچنین متخصص تنظیم‌های لازم را خارج از دهان روی پلاک انجام می‌دهد. به طور خلاصه بیمار می‌تواند پلاک را در مواقع لزوم از دهان خارج کند.

[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#f0a26a”]

ارتودنسی متحرک برای درمان مشکلات ساده انجام می‌شود. بریس متحرک برای اصلاح مشکلات بسیاری به کار برده می‌شود که به مرور زمان ایجاد می‌شود و مواردی چون اوربایت و آندربایت، فاصله بین دندانی، کراس بایت، اپن بایت و کجی و نامرتبی دندان‌ها را دربر می‌گیرد. متخصصین ارتودنسی ما در [shortcode-variables slug=”name”] مناسب‌ترین نوع تجهیزات متحرک را پس از اتمام ارتودنسی برای حفظ نتیجه به دست آمده توصیه می‌کنند تا لبخندی جذاب با دندان‌هایی ردیف و مرتب همواره زینت‌بخش شما باشد. برای دریافت اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت می‌توانید با شماره [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل نمایید.[/alert]

مزایا

ارتودنسی متحرک مزایای متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• این روش فقط دندان‌های انتخاب شده را حرکت می‌دهد.
• پلاک متحرک ارتودنسی دندان‌های معین را ثابت نگه می‌دارد.
• تجهیزات بریس متحرک بر رشد فک اثر می‌گذارد.
• این روش بر رویش دندان اثر می‌گذارد.
• ارتودنسی متحرک را می‌توان در کنار ارتودنسی ثابت انجام داد.
• ارتودنسی متحرک محدودیت غذایی ایجاد نمی‌کند و بیمار می‌تواند هر چه میل دارد، در طول درمان میل کند.
• مسواک زدن و کشیدن نخ دندان در این دوران مشکل نیست.
• پلاک ارتودنسی متحرک راحت است.
• فلزی وجود ندارد که دهان را خراش دهد و زخم کند.
• زمان تنظیم پلاک در کلینیک برای ارتودنسی متحرک کوتاه‌تر است.
• بیمار در روش ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین) می‌تواند طرح درمان و نتیجه مورد انتظار را از ابتدا مشاهده کند و ببیند که لبخندش پس از مرتب شدن دندان‌ها و اتمام درمان چطور به نظر خواهد رسید.

انواع

برای انجام ارتودنسی متحرک از تجهیزات مختلفی استفاده می‌شود که در سه دسته اصلی تقسیم‌بندی می‌شود:

• تجهیزات غیرفعال (پسیو): این وسایل در دهان غیرفعال‌ هستند و هیچ فشار فعالی را وارد نمی‌کنند. فضا نگهدار، ریتینر و گارد زبان نمونه‌هایی از تجهیزات غیرفعال به شمار می‌آید.
• تجهیزات فانکشنال: این وسایل نیروهای عضلانی وارد به دندان‌ها و بافت‌های پیرامون‌شان را منتقل یا تعدیل می‌کند.
• تجهیزات مکانیکی: این وسایل اجزاء فعالی دارد که فعال می‌شوند و نیروهای موثر را به دندان‌ها وارد می‌کنند.

در ادامه پرکاربردترین تجهیزات ارتودنسی متحرک را به اختصار توضیح می‌دهیم.

ارتودنسی نامرئی

سیستم ارتودنسی نامرئی (اینویزیلاین) ترکیبی از گرافیک رایانه‌ای سه بعدی و دانش ارتودنسی است. ارتودنسی نامرئی دندان‌ها را به تدریج و در گام‌های کوچک به سمت موقعیت نهایی در نظر گرفته شده حرکت می‌دهد. هر پلاک به دقت کالیبره و ساخته می‌شود تا در تمام مراحل درمان کاملاً اندازه دهان و دندان‌ها باشد.

بیمار از هر مجموعه از پلاک‌ها به مدت دو هفته استفاده می‌کند و پلاک را فقط هنگام غذا خوردن، مسواک زدن و کشیدن نخ دندان درمی‌آورد. همان‌طور که پلاک قدیمی با پلاک جدید عوض می‌شود، دندان‌ها نیز کم کم، هفته به هفته جابجا می‌شود تا در نهایت ردیف و مرتب شود و در موقعیت نهایی قرار بگیرد. زمان کل درمان به طور متوسط 15 ـ 9 ماه است و به طور میانگین از 30 ـ 18 پلاک در طول درمان استفاده می‌شود، البته این اعداد برای تمام بیماران یکسان نیست.

پلاک نگهدارنده (ریتینر)

پس از آن که مرحله فعال درمان ارتودنسی به پایان رسید، اکثر بیماران باید برای حفظ نتیجه به دست آمده از ریتینر یا پلاک نگهدارنده استفاده کنند. چنانچه بیمار در استفاده از ریتینر یا نگهداری از آن کوتاهی کند و دستورات متخصص را جدی نگیرد، احتمال دارد دندان‌ها در تلاش برای برگشت به وضعیت قبل از ارتودنسی کج‌تر و نامرتب‌تر شود. پلاک نگهدارنده متحرک از نوعی ماده پلاستیکی شفاف و نازک به صورت سفارشی برای هر بیمار ساخته می‌شود تا به خوبی روی دندان‌ها بنشیند. بیمار در ابتدا معمولاً باید به صورت تمام وقت، به جز زمان غذا خوردن، ورزش کردن، شنا کردن یا مسواک زدن، پلاک را در دهان داشته باشد و پس از آن برای مدتی طولانی کافی است که پلاک را فقط شب‌ها، هنگام خوابیدن در دهان بگذارد.

هدگیر

از هدگیر برای عقب بردن فک بالا یا ثابت نگه داشتن آن در زمان رشد رو به جلوی فک پایین و رسیدن به فک بالا در بیمارانی استفاده می‌شود که دندان‌های پیشین‌شان بیش از اندازه جلو است. چنانچه نیروی ارتجاعی کمتری روی هدگیر وارد شود، می‌توان دندان‌ها را به جای استخوان‌ها عقب برد تا اختلال بایت رفع شود یا فضای لازم برای رفع شلوغی و به‌هم‌فشردگی دندان‌های بالا ایجاد شود.

هدگیر زمانی نتیجه مطلوب را به دست می‌آید، که روزانه حداقل 14 ـ 12 ساعت از آن استفاده شود. البته هر چه بیشتر از آن استفاده شود، نتیجه مطلوب سریع‌تر به دست می‌آید و اگر تعداد ساعات کمتری بسته شود، هیچ تغییر محسوسی حاصل نخواهد شد. معمولاً باید حداقل یک سال از هدگیر استفاده شود. هدگیر باید هنگام ورزش باز شود، چرا که اگر حین بازی از آن گرفته شود، صورت یا دندان‌ها آسیب خواهد دید.

فیس ماسک

فیس ماسک که هدگیر کشش معکوس نیز گفته می‌شود، وسیله‌ای متحرک است که از صورت، یا دقیق‌تر بگوییم از چانه و پیشانی به عنوان انکور یا پایه برای رو به جلو حرکت دادن فک و دندان‌های بالا استفاده می‌کند. فیس ماسک برای بیماران در حال رشد و جوانی توصیه می‌شود که رشد فک بالایشان به اندازه کافی سریع نیست. پی‌آمد تاخیر در رشد فک بالا این است که دندان‌های بالا نه جلوتر از دندان‌های پایین، بلکه پشت آنها قرار می‌گیرد و اختلالی موسوم به کراس بایت ایجاد می‌شود.

شرط موثر بودن فیس ماسک این است که بیمار روزانه حداقل 14 ساعت از آن استفاده کند. البته هر چه میزان استفاده از فیس ماسک بیشتر باشد، احتمال اصلاح شدن مشکل فک نیز بیشتر می‌شود. طول درمان با فیس ماسک معمولاً 12 ـ 6 ماه است. حتی اگر بیمار متعهدانه از فیس ماسک استفاده کند یا اصلاح محسوس باشد، باز هم برخی بیماران رشد مناسبی نخواهند داشت و گاهی حتی لازم است که جراحی فک در دوران بزرگسالی انجام شود.

وسیع کننده کام

وسیع کننده کام یا اکسپندر همان‌گونه که از نام آن مشخص است، هر بار که تنظیم می‌شود، با اعمال فشاری ملایم به دندان‌های آسیاب بالا، فک را پهن‌تر می‌کند.

متخصص ارتودنسی زمان و شیوه تنظیم وسیع کننده را به بیمار آموزش می‌دهد. پس از آن که فک به اندازه کافی بزرگ شد، بیمار باید تا چند ماه همچنان از وسیع کننده استفاده کند تا فک پهن شده محکم شود و به وضعیت اولیه برنگردد.

مراقبت در دوران ارتودنسی متحرک

با رعایت دستورات متخصص و با استفاده از محلول‌های تمیز کننده بریس را پاک کنید. همچنین زمانی که پلاک متحرک را از دهان خارج می‌کنید، حتماً آن را در جعبه‌ مخصوص قرار دهید، چرا که در غیر این صورت به راحتی آن را گم خواهید کرد.

در روزهای اولی که پلاک را در دهان می‌گذارید، اندکی احساس ناراحتی خواهید کرد، چون صفحه پلاستیکی فضای نسبتاً زیادی را در دهان اشغال می‌کند. نگران نباشید، به زودی به پلاک متحرک عادت خواهید کرد. همچنین میزان بزاق دهان افزایش می‌یابد، چون مغز وسایل بریس متحرک را با غذا اشتباه می‌گیرد، این حالت نیز پس از گذشت یک تا دو روز برطرف می‌شود. در زمان‌های مشخص باید برای تنظیم و بررسی عملکرد پلاک به متخصص ارتودنسی مراجعه کنید، اما اگر احساس تحریک در گونه، لثه یا زبان کردید، موضوع را با ارتودنتیست در میان بگذارید تا ایشان پلاک را به گونه‌ای تنظیم کنند که راحت‌تر باشید.

نقاط ضعف

وسایل ارتودنسی متحرک را نمی‌توان برای تمام مشکلات مربوط به نامرتبی دندان‌ها به کار برد. تشخیص عارضه‌های قابل درمان به روش ارتودنسی متحرک نیاز به مهارت و تجربه دارد. تجهیزات ارتودنسی متحرک دقیق نیست و به همین دلیل نمی‌توان از آنها برای حرکت‌های ظریف یا پیچیده دندان‌ها استفاده کرد. از این گذشته تا زمانی که بیمار به ارتودنسی متحرک عادت کند، نمی‌تواند مانند گذشته به خوبی و به شیوایی صحبت کند؛ معمولاً به بیماران توصیه می‌شود که کتابی را با صدای بلند برای خود بخوانند، تا به این ترتیب صحبت کردن را با وجود بریس در دهان تمرین کنند و سریع‌تر به آن عادت کنند. این تمرین موثر و ساده به بیمار کمک می‌کند تا ظرف فقط چند روز مانند گذشته صحبت کند و حروف را به درستی تلفظ نماید.

هزینه ارتودنسی متحرک

هزینه ارتودنسی متحرک به نوع تجهیزات به کار برده شده، طول درمان و مراقبت‌های پس از درمان، نوع پلاک نگهدارنده (ریتینر) و بسته‌ی رعایت بهداشت دهان و دندان بستگی دارد. مهارت متخصص ارتودنسی و کیفیت مواد به کار برده شده و نوع خدمات نیز بر قیمت ارتودنسی متحرک اثر می‌گذارد.