دو نوار بافتی به نام فرنوم در حفره دهان اکثر افراد وجود دارد که داخل و اطراف دندان‌ها و لثه‌ها قرار دارد. فرنکتومی نام عملی جراحی است که در آن دندانپزشک فرنوم یا بند را از لب بالا یا زیر زبان آزاد می‌کند تا لب و یا زبان آزادانه‌تر در دهان حرکت کند. فرنکتومی با لیزر (فرنولکتومی با لیزر یا فرنوتومی با لیزر) عملی است که در آن فرنولوم، یعنی چین بافتی کوچکی که از حرکت آزادانه بخشی از بدن جلوگیری می‌کند، با لیزر بریده می‌شود. فرنکتومی با لیزر را می‌توان با لیزرهای بافت نرم، مانند CO2، دیود (سری داغ)، Nd:YAG و Er:YAG انجام داد. لیزر CO2 بهترین لیزر جراحی بافت نرم برای عمل فرنکتومی است، چون لیزر دی اکسید کربن هر دو عمل برش و هموستاز را با اثر فوتوترمال تشعشع انجام می‌دهد.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#f0a26a”]
مشکلات دندانی برخی کودکان، مانند بند زیر زبان یا بند لب مادرزادی است، بند لب یا زیر زبان حرکت را محدود می‌کند و نوزاد نمی‌تواند به راحتی شیر را از سینه مادر بمکد. بعضی موارد نیز عارضه‌های دیگری مانند سوء هاضمه، مسدود شدن مجرای هوا، اختلال گفتار، فاصله‌دار شدن دندان‌ها یا پوسیدگی دندان را ایجاد می‌کند. بند لب یا زیر زبان را می‌توان به راحتی با انجام عمل ساده فرنکتومی با استفاده از لیزر بافت نرم درمان کرد. لیزر CO2 بهترین نوع لیزر برای بریدن و لخته کردن خون بافت نرم در جراحی فرنکتومی است. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد جراحی فرنکتومی با لیزر می‌توانید با شماره‌ی [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمائید. [/alert]
انواع فرنوم
دو نوع فرنوم لب و زبان وجود دارد:
- فرنوم لب: فرنوم لب بافتی است که لب بالا را به مرکز لثه‌های بالا، بین دو دندان پیشین، وصل می‌کند.
- فرنوم زبان: این فرنوم بافتی عضلانی است که زبان را به پایین یا کف دهان متصل می‌کند.
دلایل انجام فرنکتومی با لیزر
جراحی فرنکتومی با لیزر برای درمان مشکلات زیر بر روی بیماران بزرگسال انجام می‌شود:
- به خطر افتادن سلامت دهان و دندان
- اختلالات گفتار
- تحلیل رفتن لثه
- به عنوان بخشی از درمان آپنه (وقفه تنفسی) در خواب
چنانچه نوزاد دچار مشکلات زیر باشد، عمل فرنکتومی با لیزر بر روی نوزاد انجام می‌شود:
- ناتوانی نوزاد در نگه داشتن سینه مادر
- پایین بودن وزن نوزاد
- تولید نشدن شیر در سینه مادر به دلیل ناتوانی نوزاد در مکیدن آن: در این حالت شیر مادر کم می‌شود و یا شیردهی به اتمام می‌رسد.
- حرکت کردن نامناسب زبان مانع از بلع می‌شود.
- کولیک یا قولنج
- رفلاکس
- طولانی و زیاد شدن دفعات شیردهی
- بد خواب شدن مادر و نوزاد به دلیل افزایش تعداد دفعات شیردهی
- شیردهی دردناک برای مادر
- مشکلات رشد گفتار
انواع فرنکتومی با لیزر
انواع عمل فرنکتومی با لیزر عبارت است از:
- فرنکتومی بند زیر زبان با لیزر: نوار بافتی یا همان بند زیر زبان که زیر زبان را به کف دهان متصل می‌کند با لیزر بریده می‌شود. این عمل آزاد کردن بند زیر زبان یا آنکیلوگلوسی نیز نامیده می‌شود.
- فرنکتومی لبی با لیزر: بند با فرنوم لب با لیزر بریده می‌شود.
- فرنکتومی با لیزر بر روی نوزادان: در این عمل فرنوم زبان یا لب نوزاد با لیزر بریده می‌شود. عمل نوزادان و بزرگسالان به یک روش انجام می‌شود. نوزادانی که نمی‌توانند به خوبی از سینه مادر شیر بخورند، ممکن است دچار بند زیرزبان باشند و لازم باشد که جراحی فرنکتومی با لیزر بر روی ایشان انجام شود.
مزایای جراحی فرنکتومی با لیزر
فرنکتومی با لیزر مزایای متعددی نسبت به روش قدیمی جراحی دارد. در عمل با لیزر از نور متمرکز و آب برای بریدن و سوزاندن فرنوم استفاده می‌شود. بااین توصیف عمل فرنکتومی با لیزر از مزایای زیر برخوردار است:
- بدون درد بودن
- عدم نیاز به بی‌حسی که برای حفظ سلامت نوزاد بسیار مهم است.
- اتمام عمل در عرض یک تا دو دقیقه
- پایین بودن احتمال عفونت
- خونریزی بسیار کم
- عدم نیاز به بخیه
- جوش خوردن سریع زخم و دوران بهبود کوتاه
نوزادانی که با بند زیرزبان دست و پنجه نرم می‌کنند، با استفاده کردن از تکنولوژی لیزر از نوزاد گریانی که از درد قولنج می‌نالد و وزن‌اش زیاد نمی‌شود، به نوزاد سالمی تبدیل می‌شوند که با لذت شیر سینه مادر را می‌مکند و بزرگ می‌شوند. نوزاد پس از انجام جراحی فرنکتومی با لیزر می‌تواند شیر خوردن را تقریباً بلافاصله شروع کند، حتی گاهی اوقات این کار برای آرام کردن نوزاد لازم است.
مدت زمان فرنکتومی با لیزر
فرنکتومی با لیزر CO2 عمل سریعی است. آزاد کردن بند لب یا زیر زبان با لیزر فقط 10 ثانیه طول می‌کشد.
دوران بهبود برای بزرگسالان
بیماران پس از گذشت فقط 7 روز از عمل با لیزر، درد کمتر و عملکرد بهتری نسبت به زمان انجام شدن عمل با تیغ دارند. نوزاد بلافاصله پس از جراحی با لیزر می‌تواند سینه مادر را بگیرد و شیر بخورد تا با این کار درد سینه مادر نیز کاهش پیدا کند. مراقبت پس از جراحی فقط شامل تمیز نگه داشتن ناحیه جراحی می‌شود، ناحیه جراحی را باید پس از غذا خوردن با کلرهگزیدین تمیز کرد. خوردن غذاهای تند در چند روز پس از جراحی، زخم را تحریک می‌کند، البته این احتیاط مربوط به مدت التیام یافتن زخم می‌شود؛ تنها نقطه دردناک نیز محل تزریق است. اگر مقدار بافت موجود کم باشد، دندانپزشک مقدار بسیار کمی لیدوکائین به کار خواهد برد. بافت فرنوم با حداقل خونریزی و ناراحتی برداشته می‌شود و بیمار می‌تواند فعالیت‌های معمول خود را پس از مدت کوتاهی در همان روز دنبال کند. لیزر دایود دستگاهی بسیار مفید در دندانپزشکی با کاربردهای گوناگون است که امکان انجام درمانی راحت را برای بیمار به ارمغان می‌آورد.
دوران بهبود برای کودکان
التیام یافتن زخم دهان
کشش روی ناحیه درمان شده روند بهبود را تسریع می‌کند. دهان به سرعت التیام می‌یابد. بنابراین احتمال دارد که بند دوباره متصل شود و به این ترتیب علائم استمرار یابد یا محدودیت جدیدی به وجود بیاید. زخم در دوران بهبود به سمت مرکز منقبض می‌شود. بنابراین اگر دو سطح زخمی در دهان نزدیک به هم وجود داشته باشد، ممکن است این سطوح به هم متصل شود. بااین توصیف دهان باید تحت کشش قرار بگیرد تا بند دوباره متصل نشود.
مدیریت زخم با انجام تمرین‌های کششی
نگران بودن والدین طبیعی است، اما سعی کنید آرامش و مثبت اندیشی خود را حفظ کنید. فرزندتان را مشغول نگه دارید و با او بازی کنید؛ برای انجام تمرین‌ها به نوزاد فشار نیاورید. تمرین‌های کششی را در مدت زمانی کوتاه و به دقت انجام دهید؛ خونریزی خفیف زخم در چند روز پس از جراحی طبیعی است. دندانپزشک توصیه می‌کند که از ژل مخصوص دندان درآوردن که باعث بی‌حسی نمی‌شود، استفاده شود. همچنین می‌توان از تایلنول، ایبوپروفن و درمان‌های هومئوپاتی نیز برای تسکین درد بهره گرفت. التهاب کاملاً عادی است و به مرور بهتر می‌شود.
کشش لب بالا
کشش لب بالا تمرینی ساده است که هم زبان و هم لبها را درگیر می‌کند. کافی است انگشتتان را زیر لبها بگذارید و آن را تا جایی که می‌توانید، بالا ببرید. این حرکت را تا زمان احساس کردن مقاومت ادامه دهید. سپس زبان را چند ثانیه از یک طرف به طرف دیگر ببرید. به این ترتیب سطح لثه‌ها و لبها باز می‌ماند و به هم نمی‌چسبد.
کشش‌های زیر زبان
انگشت‌های اشاره را داخل دهان بگذارید و زیر زبان ببرید. سپس بخش عقب زبان را بلند کنید و آن را به سمت سقف دهان بالا ببرید. در این حالت می‌توانید حرکت کششی زبان را در سه جهت انجام دهید:
- پس از آن که انگشت را زیر زبان قرار دادید، بخش عقب زبان را بالا ببرید و آن را تا بیشترین حد ممکن به کام نزدیک کنید. زبان را حدود سه ثانیه در این حالت نگه دارید و سپس آن را رها کنید. هدف اصلی این است که لوزی باز شود و بتوانید آن را ببینید. چین لوزی شکل وسط زیر زبان نخستین محل اتصال مجدد بند زیر زبان است.
- انگشتتان را وسط لوزی بگذارید و کشش دورانی ملایمی را به مدت چند ثانیه انجام دهید و لوزی را باز کنید.
- انگشتها را از کنار به صورت دورانی روی زبان حرکت دهید و لوزی را حتی‌الامکان عمیق نگه دارید. سپس انگشتها را به مرکز ببرید و آن را به سمت پایین یا بالای لوزی حرکت دهید تا عضلات شل شود.
انجام دادن این تمرین‌ها فرایند التیام پس از فرنکتومی با لیزر را تسریع می‌کند. جراحی فرنکتومی با لیزر عملی ساده و در عین حال موثر است که محدودیت‌های حرکتی داخل دهان را از بین می‌برد.