مفصل تمپروماندیبولار می‌تواند به سمت طرفین، عقب و جلو حرکت کند و به همین دلیل یکی از پیچیده‌ترین مفصل‌های بدن است. اتصال فک پایین به استخوان‌های شقیقه در کنار سر باعث شده که این مفصل دامنه حرکتی مورد نیاز برای صحبت کردن، خمیازه کشیدن و جویدن غذاها را داشته باشد. عضلات صورت که به این مفصل متصل هستند این حرکات را کنترل می‌کنند و دیسک غضروفی نرم در سوکت مفصل فشارهای زیاد را جذب کرده تا این حرکات باعث آسیب‌دیدگی نشوند.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#f0a26a”]
اگر فک شما صدا می‌دهد، ممکن است از مفصل تمپروماندیبولار باشد. بیش از 10 میلیون نفر دچار مشکلات مفصل تمپروماندیبولار هستند که تعداد زنان در این میان بیش از مردان است. با این که ممکن است صدای فک یک علامت هشداردهنده باشد اما شما می‌توانید به خوبی متوجه شوید که آیا این صدا به دلیل مشکلات موقتی فک بوده یا نشانه اختلالات جدی‌تر مفصل تمپروماندیبولار است. مطب [shortcode-variables slug=”name1″] با محیطی آرام و مجهز با انجام کلیه خدمات درمانی و زیبایی دندانپزشکی آماده کمک به بیماران است. برای مراجعه به مطب می‌توانید از طریق شماره [shortcode-variables slug=”number”] تماس حاصل فرمایید.
[/alert]
علت اختلالات مفصل تمپروماندیبولار چیست؟
ضربه، دررفتگی یا دررفتگی دیسک می‌تواند باعث ایجاد صدای فک شده اما علت اصلی اختلالات مفصل تمپروماندیبولار هنوز نامعلوم است. با این وجود، صدا دادن فک می‌تواند باعث درد و گرفتگی عضلات صورت شود به خصوص اگر دندان‌ها هم نامرتب باشند همچنین انواع مختلف آرتروز نیز ممکن است باعث آسیب‌دیدگی خود مفصل شوند. تحقیقات نشان می‌دهد که زنان بیشتر از مردان مستعد ابتلا به اختلالات مفصل تمپروماندیبولار هستند زیرا از نظر آناتومی، کلاژنی که دیسک را در سوکت خود نگه می‌دارد در زنان متفاوت است. هورمون‌های زنانه نیز ممکن است بر این مفصل تأثیر بگذارند.
علائم اختلالات مفصل تمپروماندیبولار
شایع‌ترین علامت ابتلا به اختلالات مفصل تمپروماندیبولار درد در خود مفصل یا درد در عضلات متصل به آن در هنگام جویدن غذا است. برخی علائم دیگر عبارتند از قفل شدن فک یا محدود شدن حرکات آن، تغییر در روی هم آمدن دندان‌ها و سر دردهای مکرر و صدا دادن دردناک مفصل می‌تواند علامتی هشداردهنده باشد اما صدای فک یا محدود شدن حرکات آن بدون درد نیز همیشه دلیل با وجود اختلالات مفصل تمپروماندیبولار نیست و نیازی به درمان ندارد. برای بیشتر افراد، علائم خفیف بوده و غالباً خود به خود رفع می‌شوند. برای برخی دیگر درد ممکن است پایدار و ناتوان‌کننده باشد. هر موقع که علائم اختلالات مفصل تمپروماندیبولار را مشاهده کردید در اسرع وقت به دندانپزشک مراجعه کنید.
تشخیص صدا دادن فک
این‌ها علائمی هستند که زمان مراجعه به دندانپزشک و توضیح سوابق پزشکی، وی مورد ملاحظه قرار می‌دهد. وی در مورد برخی از علائم سؤالاتی می‌پرسد و به دقت شما را معاینه می‌کند. معاینه شامل مشاهده حرکات فک و احساس گرفتگی یا حساسیت به لمس در عضلات صورت می‌شود. عکس‌برداری پانورامیک به وسیله اشعه ایکس نیز به تشخیص یا رد احتمال ابتلا به مشکلات خطرناک مفصل کمک می‌کند. اگر نیاز به جزئیات بیشتری بود، دندانپزشک دستور عکس‌برداری به وسیله سی تی اسکن یا رزونانس مغناطیسی را نیز می‌دهد. دندانپزشک ممکن است در نهایت به دنبال حذف علل ناراحتی قبل از تشخیص باشد. این شامل عفونت‌های سینوسی، دندان درد، گوش درد، آرتروز و حتی بیماری‌های مغز و اعصاب می‌شود.
آیا صدا دادن فک و دهان درمان دارد؟
درمان‌های مختلفی برای این مشکل وجود دارد که در زیر به برخی از آنها اشاره شده:
درمان‌های خانگی برای اختلالات مفصل تمپروماندیبولار
شما می‌توانید برای کاهش علائم اختلالات مفصل تمپروماندیبولار برخی کارها را انجام دهید. پزشک ممکن است به شما توصیه کند که برخی اقدامات درمانی را با هم انجام دهید.
- مصرف داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه پزشک: داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی مانند ناپروکسن یا ایبوپروفن می‌توانند درد و تورم عضلانی را کاهش دهند.
- استفاده از گرمای مرطوب یا بسته‌های یخی. روی یک طرف صورت خود و در قسمت شقیقه به مدت 10 دقیقه بسته یخ قرار دهید. برخی حرکات کششی ساده فک را انجام دهید (اگر دندانپزشک یا متخصص فیزیوتراپی اجازه دهد). زمانی که این حرکات را انجام می‌دهید، یک حوله یا پارچه گرم را به مدت 5 دقیقه در یک طرف صورت خود قرار دهید. این حرکات را چندین مرتبه در هر روز انجام دهید.
- غذاهای نرم بخورید. ماست، سیب زمینی له شده، پنیر، سوپ، املت، ماهی، میوه و سبزیجات پخته شده، لوبیا و غلات را در برنامه غذایی خود قرار دهید. غذاها را در لقمه‌های کوچک بخورید تا نیاز کمتری به جویدن داشته باشند. از غذاهای سفت (چوب شور و هویج خام)، غذاهای جویدنی (مانند کارامل‌ها و تافی) و لقمه‌های بزرگ که نیاز به باز کردن زیاد دهان دارند پرهیز کنید.
- از حرکت دادن زیاد فک خودداری کنید. از جویدن (به خصوص جویدن آدامس و یخ) و خمیازه کشیدن خودداری کنید. از کارهایی که باعث می‌شوند که دهان خود را زیاد باز کنید مانند آواز خواندن پرهیز کنید.
- چانه خود را روی دست خود قرار ندهید. در هنگام تلفن کردن، گوشی را بین شانه و گوش خود قرار ندهید. وضعیت بدنی مناسب را برای کاهش درد صورت و گردن تمرین کنید.
- هر موقع که می‌توانید دندان‌های خود را از هم جدا کنید. با این کار فشار از روی فک شما برداشته می‌شود. زبان خود را بین دندان‌های خود قرار دهید تا در طول روز بتوانید صدا دادن فک خود را کنترل کنید.
- روش‌های ریلکسیشن را برای شل کردن فک خود یاد بگیرید. از پزشک خود بخواهید که شما را به متخصص فیزیوتراپی یا ماساژ درمانی ارجاع دهید. روش‌های کاهش فشار مانند بیوفیدبک را نیز مد نظر قرار دهید.
درمان‌های سنتی صدا دادن فک
با پزشک خود در مورد این درمان‌های مبتنی بر سعی و خطا برای درمان اختلالات مفصل تمپروماندیبولار صحبت کنید.
- دارو: اگر برای درمان درد و تورم نیاز باشد، دندانپزشک مقادیر بیشتری داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی برای شما تجویز می‌کند. وی ممکن است مصرف شل کننده‌های عضلات را برای درمان صدای فک شما توصیه کند. همچنین ممکن است داروهای ضد اضطراب را با دوز کم برای کاهش استرس که ممکن است به دلیل وجود اختلالات مفصل تمپروماندیبولار ایجاد شده باشد برای شما تجویز نماید. شل کننده‌های عضلات، داروهای ضد اضطراب و داروهای ضدافسردگی فقط با نسخه پزشک به فروش می‌روند.
- اسپیلینت یا نایت گارد: این گاردها روی دندان‌های بالایی و پایینی قرار داده می‌شوند تا از به هم رسیدن آنها جلوگیری کنند. این‌ها اثر فشار دندان‌ها روی هم را کاهش داده و با قرار دادن دندان‌ها در محل درست خود به اصلاح بایت کمک می‌کنند. چه تفاوتی بین آنها وجود دارد؟ شما از نایت گاردها در هنگامی که خواب هستید استفاده می‌کنید. اسپیلینت را همیشه مورد استفاده قرار می‌دهید. دندانپزشک به شما خواهد گفت که کدام یک برای شما مناسب است.
- عمل‌های دندانی: دندانپزشک می‌تواند دندان‌های افتاده شما را با روکش، بریج یا بریس‌های دندانی جایگزین کند تا سطح بایت دندان‌های شما متعادل شده یا مشکلات بایت اصلاح شوند.
روش‌های درمانی دیگر
اگر اقدامات درمانی فوق‌الذکر مؤثر واقع نشد، دندانپزشک یک یا چند روش از روش‌های درمانی زیر را به شما توصیه می‌کند:
- تحریک الکتریکی عصب (TENS): در این روش درمانی از جریان‌های الکتریکی کم برای کاهش درد و شل کردن مفصل فک و عضلات صورت استفاده می‌شود. این روش درمانی در مطب دندانپزشک یا در منزل انجام می‌شود.
- اولتراسوند: گرمای عمقی می‌تواند برای کاهش درد مفصل یا بهبود توانایی‌های حرکتی آن به کار برده شود.
- تزریق در نقاط ماشه‌ای. داروهای مسکن یا بیحس کننده در عضلات حساس صورت که به آنها نقاط ماشه‌ای گفته می‌شود تزریق می‌شود تا درد کاهش یابد.
- درمان با امواج رادیویی: امواج رادیویی مفصل را تحریک کرده و باعث افزایش گردش خون و کاهش درد می‌شوند.
- لیزر درمانی کم‌توان: با این روش درد و التهاب کاهش یافته و باعث می‌شود که شما بتوانید گردن خود راحت‌تر و آزادانه‌تر حرکت داده و دهان خود را بیشتر باز کنید.
عمل جراحی مفصل تمپروماندیبولار
اگر روش‌های درمانی دیگر مؤثر واقع نشدند، عمل جراحی را باید مورد توجه قرار داد. نتایج این عمل‌ها برگشت‌پذیر نیست بنابراین دندانپزشکان این کار را در اولویت دوم یا حتی سوم قرار می‌دهند. سه نوع عمل جراحی برای مفصل تمپروماندیبولار انجام می‌شود. نوع مورد نیاز شما به مشکل شما بستگی دارد. آتروزنتز زمانی انجام می‌شود که سما سابقه ابتلا به مشکلات مفصل تمپروماندیبولار نداشته ولی فک شما قفل می‌شود. این یک عمل جراحی جزئی است که دندانپزشک می‌تواند آن را در مطب خود انجام دهد. شما تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و یک سوزن در فک شما فرو داده شده و آن را شستشو می‌دهد. وی ممکن است از ابزار مخصوصی برای رهایی از بافت آسیب‌دیده یا از بین بردن دیسک متصل به مفصل استفاده کند یا خود مفصل را جدا کند. آرتروسکوپی یک عمل جراحی است که به وسیله ارتروسکوپ انجام می‌شود. این ابزار مخصوص یک لنز و چراغ قوه دارد که به پزشک این امکان را می‌دهد که داخل مفصل شما را ببیند. شما تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و یک شکاف کوچک در جلوی گوش شما ایجاد شده و این ابزار از آن قسمت وارد می‌شود. این ابزار به یک نمایشگر ویدیویی متصل است بنابراین وی می‌تواند مفصل و ناحیه اطراف آن را معاینه کرده و ببیند. وی ممکن است بافت ملتهب را برداشته یا دیسک یا مفصل را دوباره در محل خود تراز کند. این نوع عمل جراحی یک عمل کم تهاجمی است و باعث ایجاد اسکاری جزئی می‌شود، این عمل عوارض جانبی کمی داشته و طول دوره بهبودی پس از آن کوتاه‌تر از عمل‌های سنگین‌تر است. عمل جراحی مفصل باز. بسته به علت ایجاد اختلال مفصل تمپروماندیبولار، ممکن است نتوان از عمل آرتروسکوپی استفاده کرد. ممکن است در موارد زیر به این نوع از عمل‌های جراحی نیاز داشته باشید:
- ساختار استخوانی در مفصل فک پوسیده باشد.
- شما در اطراف مفصل تومور داشته باشید.
- مفصل شما فاسد شده یا پر از تکه‌های استخوانی است.
شما تحت بیهوشی عمومی قرار گرفته و سپس پزشک یک حفره در اطراف مفصل ایجاد می‌کند بنابراین وی می‌تواند دید کامل و دسترسی بهتری به مفصل داشته باشد. دوران بهبودی شما طولانی‌تر بوده و احتمال ایجاد اسکار و آسیب‌دیدگی‌های عصبی در این روش جراحی بیشتر است.