آبسه یا عفونت دندانی مجموعه‌ای از چرک است که می‌تواند در نتیجه عفونت باکتریایی در دندان یا لثه‌ها ایجاد شود. باکتری‌ها در پلاک یافت می‌شوند (پلاک در واقع یک اثر جانبی غذا، بزاق و باکتری در دهان می‌باشد). پلاک به دندان‌ها و لثه‌ها آسیب می‌رساند و در نهایت می‌تواند بافت نرم در داخل دندان یا لثه را آلوده کند و تشکیل آبسه دهد. آبسه‌های دندانی می‌توانند بسیار دردناک و ناپایدار باشند و باعث شوند فرد احساس ناخوشی کند. بدون درمان دندان، آبسه دندانی بدتر می‌شود و ممکن است منجر به تخریب استخوان اطراف و بروز سایر مشکلات جدی مربوط به سلامت شود.
[alert type=”custom” close=”false” icon=”fa fa-hand-o-left” color=”#000000″ background_color=”#f0a26a”]
آبسه دندان یکی از مهمترین مسائل حوزه دندانپزشکی است که موجب می‌شود تا بیشتر افراد به دندانپزشک مراجعه کنند. اگر فکر می‌کنید که آبسه دندان یا عفونت دندان و لثه دارید، بلافاصله برای معالجه به یک دندانپزشک مجرب مراجعه نمایید. درمان نکردن آبسه دندان می‌تواند موجب بروز مشکل جدی مانند از دست دادن دندان شود. دندانپزشکان ما در [shortcode-variables slug=”name1″] بستگی به شدت شرایط به وجود آمده، بهترین درمان برای شما را توصیه می‌کنند. برای اطلاعات بیشتر یا رزرو نوبت ملاقات با شماره [shortcode-variables slug=”number”] تماس بگیرید.[/alert]
انواع
دو نوع آبسه دندان وجود دارد:
- آبسه پری اپیکال (شایع‌ترین نوع آبسه دندان): زمانی که باکتری به علت پوسیدگی دندان، داخل آن را عفونی می‌کند.
- آبسه لثه، زمانی که باکتری لثه را دچار عفونت می‌کند.
علل
آبسه دندان هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌ها دندان یا لثه‌ها را آلوده می‌کنند و داخل آن‌ها پخش می‌شوند. آبسه‌های پری اپیکال بسیار شایع‌تر از آبسه‌های پریودنتال هستند.
علل آبسه پری اپیکال
هنگامی که یک آبسه پری اپیکال رخ می‌دهد، پلاک باکتری به دلیل پوسیدگی دندان (حفره‌های کوچک ناشی از پوسیدگی دندان) که در لایه سخت دندان (مینای دندان) ایجاد می‌شود، دندان را آلوده می‌کند.
پوسیدگی دندان، مینا و لایه نرم‌تر بافت زیر آن (دنتین) را آسیب زده و در نهایت به مرکز دندان (پالپ) می‌رسد؛ این حالت به عنوان پالپیت شناخته شده است. پالپ دندان در وسط دندان از بین می‌رود و فضایی که پالپ در آن وجود دارد، آلوده می‌شود. باکتری‌ها به آلوده کردن پالپ ادامه می‌دهند تا در نهایت به استخوان‌هایی که اطراف دندان هستند و از دندان شما (استخوان آلوئولار) پشتیبانی می‌کنند، می‌رسند، جایی که آبسه پری اپیکال در آن جا شکل می‌گیرد.
علل آبسه پریودنتال
آبسه پریودنتال زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌های پلاک لثه‌ها را تحت تأثیر قرار دهند و موجب ایجاد بیماری لثه (به عنوان پریودنتیت نیز شناخته می‌شود) گردند.
پریودنتیت سبب التهاب (قرمزی و تورم) در لثه‌ها می‌شود و می‌تواند موجب شود تا بافتی که ریشه دندان شما را احاطه کرده است، از پایه دندان شما جدا گردد. این جداسازی یک شکاف کوچک به نام جیب پریودنتال ایجاد می‌کند که تمیز کردن آن می‌تواند بسیار سخت باشد و اجازه می‌دهد باکتری‌ها وارد بافت لثه گردند و پخش شوند. آبسه پریودنتال با رشد باکتری در جیب پریودنتال شکل می‌گیرد.
آبسه پریودنتال نیز ممکن است به علت موارد زیر نیز ایجاد گردد:
- اعمال دندانپزشکی که باعث ایجاد آبسه لثه به صورت اتفاقی می‌شوند.
- استفاده از آنتی بیوتیک در پریودنتیتی که درمان نشده است، که می‌تواند ابتدای آبسه را مسدود کند.
- آسیب رسیدن به لثه‌ها، حتی اگر پریودنتیت وجود نداشته باشد.
علائم
علائم اصلی آبسه دندان وجود درد در دندان آسیب دیده شما است که می‌تواند شدید و ناخوشایند باشد. درد معمولاً به طور ناگهانی رخ می‌دهد و به تدریج به چند ساعت در ظرف چند روز افزایش می‌یابد.
درد ممکن است به گوش، فک پایین و گردن در همان سمتی که دندان آسیب دیده است، گسترش یابد.
سایر علائم آبسه دندان عبارتند از:
- حساسیت دندان به غذاها و نوشیدنی‌های بسیار گرم یا سرد
- طعم ناخوشایند در دهان شما
- تب
- احساس عمومی ناخوشایند
- مشکل در باز کردن دهان
- مشکل در بلع (به عنوان دیسفاژی نیز شناخته شده است.)
- آشفتگی در خواب
عوارض
با درمان دندانپزشکی مناسب، آبسه دندان را می‌توان کاملاً به طور راحتی درمان کرد. با این حال، در موارد نادر، تعدادی از عوارض می‌توانند رخ دهند. اکثر عوارض ناشی از گسترش عفونت باکتریایی در صورت عدم درمان آبسه می‌باشند.
اکثر آبسه‌های دندان و لثه دردناک هستند اما می‌توانند در طی چند روز با درمان مناسب از بین بروند. با این حال، در موارد نادر، عوارض بیشتری وجود دارند. برخی از این عوارض در زیر شرح داده شده‌اند:
- سینوزیت: آبسه ممکن است باعث ایجاد سینوزیت ناشی از عفونت حفره‌های پشت استخوان گونه‌ها شود. سینوزیت معمولاً بدون مداخله در طول زمان از بین می‌رود.
- کیست دندان: اگر یک آبسه دندان بدون درمان باقی بماند، یک حفره پر از مایع ممکن است در زیر ریشه دندان شما ایجاد شود. این حالت به عنوان کیست دندان شناخته می‌شود. کیست دندان می‌تواند عفونی شود و نیاز به درمان با آنتی بیوتیک ها دارد.
- عفونت استخوان: آبسه‌های دندانی می‌توانند منجر به بروز عوارض جدی‌تر شوند، در این صورت بیشتر نیاز به درمان پزشکی فوری پیدا می‌کنند تا درمان دندانپزشکی. در موارد نادر، عفونت از آبسه می‌تواند به یک استخوان مجاور مانند مواردی که در استئومیلیت ایجاد می‌شود، گسترش یابد. استئومیلیت باعث بروز عوارضی از قبیل درد شدید در استخوان، تب و حالت تهوع می‌شود. همانطور که عفونت از طریق خون پخش می‌شود، ممکن است روی دیگر استخوان‌ها در هر قسمت از بدن نیز تأثیر بگذارد.
- آنژین لودویگ: سایر عفونت‌های خطرناک بالقوه‌ای که می‌توانند از طریق گسترش عفونت آبسه ایجاد شوند عبارتند از آنژین لودویگ (عفونت بافت‌ها در قسمت بیس دهان زیر زبان) که می‌تواند منجر به ایجاد مشکل در بلع یا تنفس شود، و ترومبوز سینوس غشایی که در آن عفونت یک رگ خونی در مغز می‌تواند منجر به تشکیل لخته شود.
درمان
تنها راه درمان آبسه دندان، درمان دندان است. دندانپزشک شما با استفاده از روش‌های دندانپزشکی و در بعضی موارد عمل جراحی، آبسه شما را درمان می‌کند.
روش‌های دندانپزشکی
اولین و مهمترین مرحله در درمان آبسه دندان این است که آبسه را برش دهید و چرکی را که حاوی باکتری‌های عفونی است خارج کنید. این عمل جراحی معمولاً تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌شود، به این معنی که شما به هوش خواهید بود، اما منطقه آسیب دیده بی حس می‌شود.
بسته به نوع آبسه دندان، درمان دندانپزشکی می‌تواند متفاوت باشد:
- اگر آبسه پری اپیکال دارید، آبسه با استفاده از درمان عصب کشی برداشته می‌شود. دندانپزشک شما به دندان مرده نفوذ می‌کند تا چرک را خارج کند و بافت‌های آسیب دیده را از مرکز (پالپ) بردارد. عمل پر کردن جهت جلوگیری از عفونت بیشتر در فضای ایجاد شده انجام می‌گردد یا این که دندان کشیده می‌شود.
- اگر یک آبسه لثه داشته باشید، دندانپزشک شما آن را تخلیه می‌کند تا چرک را خارج و جیب پریودنتال را کاملاً تمیز کند. سپس دندانپزشک سطوح ریشه دندان شما را از طریق اندازه‌گیری و صاف کردن زیر خط لثه جهت بهبود دندان و جلوگیری از عفونت بیشتر، صاف می‌کند.
داروها
آبسه دندانی می‌تواند بسیار دردناک باشد، اما شما می‌توانید در حالی که منتظر درمان دندانپزشکی هستید، از داروخانه داروهای ضد دردی که نیاز به نسخه پزشک ندارند خریداری تا درد را کنترل شود. استفاده از داروهای ضد درد نمی‌تواند آبسه دندان را درمان کند و یا بهبود بخشد، بنابراین نباید از این نوع داروها برای به تأخیر انداختن درمان دندان استفاده کرد.
آنتی بیوتیک‌ها برای جلوگیری از گسترش عفونت در هنگام وجود آبسه دندان استفاده می‌شوند و می‌توان آن‌ها را همراه با ضد دردها استفاده کرد. دندانپزشک شما ممکن است یک آنتی بیوتیک، مانند آموکسی سیلین یا مترونیدازول را تجویز کند. آنتی بیوتیک‌ها نباید برای به تأخیر انداختن درمان دندان استفاده شوند. اگر دچار آبسه دندان یا عفونت دندان و لثه هستید، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
عمل جراحی
اگر یک آبسه پری اپیکال دارید و عفونت عود می‌کند، ممکن است لازم باشد به یک متخصص جراح دهان مراجعه کنید که می‌تواند هر گونه بافتی که بیمار است را تحت عمل جراحی قرار دهد.
اگر یک آبسه لثه دارید و عفونت شما عود می‌کند، می‌توانید به یک متخصص جراح دهان مراجعه کنید که در این حالت قادر است بافت لثه شما را بازسازی کند تا جیب پریودنتال به طور دائم از بین برود.
در برخی موارد، عفونت آبسه دندان حتی پس از عمل جراحی و انجام اعمال دندانپزشکی نیز می‌تواند دوباره عود کند. اگر این اتفاق می‌افتد یا اگر دندان شما به شدت شکسته شود، ممکن است لازم باشد که دندان را به طور کامل بکشید.
پیشگیری
هر چیزی که شما را از پوسیدگی دندان محافظت می‌کند، می‌تواند شما را از آبسه نیز دور نگه دارد. بهترین راه برای جلوگیری از ایجاد آبسه، رعایت بهداشت دهان و دندان است. دو بارمسواک زدن در روز، استفاده از نخ دندان و شستشوی دهان با دهانشویه که حاوی ترکیبات مفید برای از بین بردن باکتری‌های بی‌هوازی و سایر باکتری‌های مضر دهان است، موجب ایجاد لبخندی جذاب، لثه‌هایی سالم و بوی خوش دهان خواهند شد.